Znaczenie rzeczowników

Rzeczownik jest częścią mowy, która oznacza przedmiot i odpowiada na pytania кто? (= kto?) , что? (= co?) :

To znaczenie jest wyrażone za pomocą niezależnych kategorii rodzaju, liczby, przypadku, żywotności i nieżywotności.

Rzeczowniki dzielą się według znaczenia na własne i pospolite.

Rzeczowniki możemy zaliczyć do rodzaju męskiego, żeńskiego albo nijakiego, odmienić przez przypadki (sześć form przypadków) oraz przez liczbę (liczba pojedyncza i liczba mnoga).

Formą podstawową rzeczownika jest mianownik (nominativ) liczby pojedynczej:

W zdaniu rzeczowniki najczęściej występują jako podmiot i dopełnienie.

Rzeczowniki własne

Rzeczowniki własne są nazwami konkretnych osób i pojedynczych przedmiotów. Do rzeczowników własnych zaliczamy:

Rzeczowniki pospolite

Rzeczowniki pospolite są ogólnymi nazwami dla wszystkich jednorodnych przedmiotów, zjawisk, czynności albo stanów:

Rzeczowniki żywotne i nieżywotne

Rzeczowniki żywotne służą do nazywania ludzi, zwierząt i odpowiadają na pytanie кто? (= kto?) :

Rzeczowniki nieżywotne służą do nazywania nieżywych przedmiotów oraz roślin i odpowiadają na pytanie что? (= co?) :

Rodzaj rzeczowników

Wszystkie rzeczowniki (nie licząc tych, które zawsze mają liczbę mnogą: но́жницы (= nożyce) , брю́ки (= spodnie) itd.) należą do jednego z trzech rodzajów: męskiego, żeńskiego albo nijakiego.

W języku rosyjskim istnieją trzy rodzaje rzeczowników: męski, żeński oraz nijaki. W większości przypadków rodzaj rzeczownika można określić za pomocą jego końcówki.

Rzeczowniki rodzaju męskiego są zakończone:

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego są zakończone na:

Rzeczowniki rodzaju nijakiego są zakończone na:

Niektóre rzeczowniki z końcówką -а/-я należą do rodzaju męskiego, jeżeli oznaczają osób płci męskiej, albo do rodzaju żeńskiego, jeżeli oznaczają osób płci żeńskiej. To są rzeczowniki rodzaju wspólnego:

Liczba rzeczowników

Rzeczowniki mogą występować w liczbie pojedynczej albo w liczbie mnogiej.

Liczby pojedynczej używamy wtedy, kiedy mówimy o jednym przedmiocie:

Liczby mnogiej używamy wtedy, kiedy mówimy o kilku przedmiotach:

Niektóre rzeczowniki występują tylko w liczbie pojedynczej (singularia tamtum) albo tylko w liczbie mnogiej (pluralia tantum).

Rzeczowniki, które mają tylko formę liczby pojedynczej:

Rzeczowniki, które mają tylko formę liczby mnogiej:

Przypadki rzeczowników

W języku rosyjskim jest sześć przypadków: mianownik, dopełniacz, celownik, biernik, narzędnik i miejscownik. Przypadek określamy za pomocą pytania.

Mianownik w zdaniu zawsze występuje bez przyimka:

Inne przypadki nazywamy zależnymi, mogą być używane z przyimkami:

albo bez przyimków:

za wyjątkiem miejscownika, który zawsze występuje z przyimkiem:

Pytania przypadków кто? (= kto?) , кого? (= kogo?) , кому? (= komu?) i inne odnoszą się do rzeczowników żywotnych:

A pytania что? (= co?) , чего? (= czego?) , чему? (= czemu?) i inne - do rzeczowników nieżywotnych:

Deklinacja rzeczowników

Deklinacja rzeczowników, to odmiana słów według przypadków. W języku rosyjskim są trzy deklinacje rzeczowników.

Deklinacja pierwsza

Do deklinacji pierwszej należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego z końcówką -а/-я w mianowniku liczby pojedynczej:

I także rzeczowniki rodzaju męskiego, które nazywają osoby, z tymi samymi końcówkami:

Deklinacja druga

Do deklinacji drugiej należą rzeczowniki rodzaju męskiego z zakończeniem zerowym:

a także z końcówką -о, -е:

i rodzaju nijakiego z zakończeniem -о, -е w mianowniku liczby pojedynczej:

Deklinacja trzecia

Do deklinacji trzeciej należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego z zakończeniem zerowym w mianowniku liczby pojedynczej:

Specjalną odmianę mają rzeczowniki мать (= matka) oraz дочь (= córka) . We wszystkich przypadkach oprócz mianownika i biernika liczby pojedynczej mają przyrostek słowotwórczy -ер-:

Rzeczowniki nieregularne

Dziesięć rzeczowników rodzaju nijakiego na -мя:

i rzeczowniki rodzaju męskiego путь (= droga) w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej mają końcówki rzeczowników deklinacji 3 -и:

a w narzędniku przyjmują końcówki rzeczowników deklinacji 2 -ем/-ём:

Deklinacja rzeczowników rodzaju nijakiego na -мя

W rzeczownikach na -мя w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby pojedynczej, i we wszystkich przypadkach liczby mnogiej do rdzenia słowa dodajemy przyrostek słowotwórczy -ен-/-ён-:

W słowach семя, стремя w dopełniaczu liczby mnogiej do rdzenia dodajemy przyrostek -ян-:

Deklinacja rzeczownika путь (= droga)

Rzeczowniki nieodmienne

Nieodmiennymi nazywamy rzeczowniki, które we wszystkich przypadkach mają tę samą formę:

Wśród nich są zarówno wyrazy apelatywne:

oraz nazwy własne:

Do rzeczowników nieodmiennych należą: