We współczesnym alfabecie rosyjskim są 33 litery (10 samogłosek, 21 spółgłoska i 2 znaki):

• Аа арбуз arbuz
• Бб банан banan
• Вв волк wilk
• Гг гусь gęś
• Дд дом dom
• Ее енот szop
• Ёё ёж jeż
• Жж жук żuk
• Зз заяц zając
• Ии игла igła
• Йй йогурт jogurt
• Кк кот kot
• Лл лук cebula
• Мм мышь mysz
• Нн ножницы nożyce
• Оо облако chmura
• Пп помидор pomidor
• Рр робот robot
• Сс стул krzesło
• Тт топор siekiera
• Уу утка kaczka
• Фф фонарь latarnia
• Хх хомяк chomik
• Цц цыплёнок kurczątko
• Чч часы zegar
• Шш шар kula, balon
• Щщ щётка szczotka
• Ъъ объявление ogłoszenie
• Ыы рыба ryba
• Ьь соль sól
• Ээ экскаватор koparka
• Юю юбка spódnica
• Яя яблоко jabłko

Słowa są złożone z sylab. Sylaby są złożone z liter, które oznaczają samogłoski i spółgłoski. W słowach jednosylabowych samogłoski brzmią tak samo, jak się nazywają w alfabecie.

Akcent jest podkreśleniem dźwięku albo całego słowa siłą głosu. W podręcznikach szkolnych i słownikach w wyrazach, które mają dwie i więcej sylab, akcent jest zaznaczony specjalnym znakiem, który znajduje się nad samogłoską. W wyrazach jednosylabowych akcent się nie zaznacza.

Sylaba pod akcentem nazywa się akcentowana i jest wymawiana z większą siłą głosu niż inne sylaby. Sylaby, które znajdują się za sylabą akcentowaną są wymawiane z osłabieniem i krótko. W takich sylabach dźwięki [а] i [о] brzmią niewyraźnie, jak bardzo krótki dźwięk [а].

W języku rosyjskim akcent pełni kilka funkcji. Jedną z nich jest funkcja znaczeniowa, czyli akcent pomaga rozróżnić znaczenia wyrazów.

W języku rosyjskim możemy spotkać się ze słowami, które w piśmie wyglądają tak samo, ale wymawiają się w różny sposób (najczęściej przez różnice w akcencie). Takie słowa nazywamy homografami.

W języku rosyjskim niektóry litery wymawiamy inaczej niż piszemy. Jest to związane z zasadami fonetyki. Zmianę dźwięków na pozycji nieakcentowanej nazywamy redukcją.

W sylabach akcentowanych litery а i о oznaczają dźwięki [а] i [о]:

W sylabach nieakcentowanych, przed sylabą akcentowaną na początku słowa bez akcentu litery а oraz о oznaczają dźwięk, który brzmi, jak krótki dźwięk [а]:

W sylabach, które znajdują się za sylabą akcentowaną, litery а oraz о oznaczają dźwięk, który brzmi niewyraźnie, jak bardzo krótki dźwięk [а]:

Na początku słowa na pozycji nieakcentowanej samogłoskę О wymawiamy, jak dźwięk [а]:

W języku rosyjskim rozróżniamy dźwięczne i bezdźwięczne spółgłoski. 12 z nich tworzą pary w relacji: dźwięczna / bezdźwięczna:

Parzyste spółgłoski dźwięczne na końcu słowa są wymawiane, jak odpowiadające im spółgłoski bezdźwięczne:

Parzyste spółgłoski dźwięczne, które znajdują się w środku wyrazu przed bezdźwięcznymi spółgłoskami są wygłuszane, czyli są wymawiane, jak odpowiadająca im spółgłoska bezdźwięczna:

Bezdźwięczne spółgłoski parzyste, które znajdują się w środku wyrazu przed spółgłoskami dźwięcznymi wymawiamy jak odpowiadającą im spółgłoskę dźwięczną:

Przyimek в, który znajduje się przed wyrazem zaczynającym się na spółgłoskę bezdźwięczną, jest wygłuszany i wymawia się jak [ф]:

Przyimek с, który znajduje się przed wyrazem zaczynającym się na spółgłoskę dźwięczną (oprócz в), wymawiamy dźwięcznie, jak з:

Końcówki czasowników zwrotnych ться albo тся wymawiamy jak [ца]:

Końcówki –ого / -его w zaimkach wskazujących i przymiotnikach wymawiamy jak [ова] / [аво] / [ава] - [ева]:

Litery е, ё, ю, я nazywamy jotowanymi, ponieważ przy ich wymowie słyszymy 2 dźwięki w połączeniu z [й]:

Jednak w wyrazach po samogłoskach akcentowanych one oddają podstawowy dźwięk:

Na pozycji nieakcentowanej w pierwszej sylabie przed akcentem, litery е oraz я oddają dźwięk podobny do и [и^э].

Litery е, ё, ю, я, litera и oraz litera ь (znak miękki), która nie oddaje dźwięku, tylko służy do oznaczenia miękkiej wymowy, pokazują, że spółgłoska, która się znajduje przed nimi, wymawia się miękko, na przykład: [д'] / [d'], [т'] / [t'], [м'] / [m'], [н'] / [n'] itd.

Litery е, ё, ю, я mogą znajdować się w wyrazach na pozycjach:

1. po spółgłoskach;
2. na początku słowa (pod akcentem i bez akcentu);
3. po samogłoskach (pod akcentem i bez akcentu);
4. po znaku miękkim (ь) i twardym (ъ).

Na początku słowa po samogłoskach i po twardym (ъ) i miękkim (ь) znaku, akcentowane litery е, ё, ю, я oddają dwa dźwięki, podobne do wymowy niektórych dźwięków na początku niektórych słów angielskich:

Na początku słowa na pozycji nieakcentowanej litery е oraz я oddają dźwięk, podobny do połączenia й oraz и [йи^э].

Po znaku twardym w funkcji rozdzielającej (ъ) oraz znaku miękkim w funkcji rozdzielającej (ь) litery е, ё, ю, я oddają dwa dźwięki. Rozdzielający znak miękki piszemy w środku wyrazu, i nigdy do przedrostkach. Tę literę możemy również napisać przed и, wtedy czytamy ją jako [йи] albo [yi]:

Rozdzielający ъ piszemy w słowach tylko po przedrostkach, które są zakończone na spółgłoskę przed rdzeniem, który zaczyna się na е, ё, ю, я. Do tej grupy zaliczamy również słowa złożone, pierwsza część których to двух-, трёх-, четырёх-, сверх-, меж-:

W wyrazach na literę ё ta litera jest zawsze akcentowana.

Litera Ж - [ж] / [zh], [g], [j], [ʒ] oddaje dźwięk, podobny do dźwięku, który słyszymy na końcu angielskiego słowa garage ['gærɑ:ʒ].

Po literach ж, ш, ц zawsze piszemy literę и, ale wymawiamy twardo:

Rosyjski dźwięk [и] jest podobny do angielskiego dźwięku [i:] w słowie cheese [tʃiːz]. Żeby wymówić dźwięk [и] należy skierować język do przodu i dotknąć końcówką języka dolnych zębów. Przy wymowie [и] najlepiej jest trochę się uśmiechnąć, wtedy się wszystko uda. Spółgłoskę przed {5} wymawiamy miękko.

Litera Й, й oznacza dźwięk podobny w wymowie do dźwięku na początku angielskiego słowa York [jɔːk] albo yoghurt [ˈjoʊɡr̩t]. Ta litera w języku rosyjskim znajduje się zawsze w środku wyrazu po samogłosce albo na końcu wyrazu ( мой (= mój) , май (= maj) , майка (= koszulka) , w słowach zapożyczonych najczęściej znajduje się na początku albo w środku wyrazu ( йод (= jod) , йогурт (= jogurt) , майор (= major) ).

Słowo вот (= ot) w rosyjskich zdaniach znajduje się zazwyczaj na początku zdania i ma znaczenie «tu się znajduje, tu widzicie». Słowo вот (= ot) zawsze wymawiamy z вот.

Zaimek он (= on) oraz spójnik но (= ale) zawsze wymawiamy z [о], nawet jeżeli nie są one akcentowane w zdaniu.

Litera ы oznacza dźwięk [ы]. Nigdy nie znajduje się na początku słowa.

Przy wymowie tego dźwięku cały język należy odsunąć do tyłu i naprężyć jego tylną część. Końcówka języka już nie dotyka dolnych zębów, jak przy wymowie dźwięku [и], tylko jest odsunięta do tyłu. Usta są mocniej przymknięte, niż przy wymowie dźwięku [и], i przy wymowie [ы] już nie uśmiechamy się. Najłatwiejsze ćwiczenie, które pomoże nauczyć się wymowy rosyjskiego dźwięku [ы], to ołówek zaciśnięty w poprzek między zębami. Weź ołówek do zębów, i spróbuj wymówić [и]. Teraz spróbuj wymówić ten sam dźwięk, nie tykając ołówka językiem. Wychodzi [ы]. Kiedy zapamiętasz, spróbuj bez ołówka. Przed samogłoską ы spółgłoskę zawsze wymawiamy twardo.

Litera ц - [ц] / [ts] / [tz] oddaje dźwięk, podobny do dźwięku, który znajduje się na początku angielskiego słowa tsunami [tsu:'na:mi].

Po literach ц, ж, ш zawsze piszemy literę и, z wyjątkiem kilku słów, w których po literze ц piszemy ы:

Litera ч oddaje dźwięk [tʃ], podobny do dźwięku na początku angielskiego słowa cheese [tʃi:z] albo imienia Charley [tʃa:li].

Litera ч w piśmie zawsze oddaje miękki dźwięk. Zgodnie z tradycją po ч zawsze piszemy а i у, a nie я i ю (z wyjątkiem niektórych wyrazów).

Połączenie ч z samogłoskami tworzy różne dźwięki:

Dźwięk zapisany literą щ, wymawiamy jak długie miękkie ш [ш’:] / [ʃ’:] / [shсh].

Litera щ, jak również litera ч, na piśmie zawsze oddaje dźwięk miękki. Zgodnie z tradycją po nich zawsze piszemy а i у, a nie я i ю (z wyjątkiem niektórych wyrazów).

Literę э najczęściej piszemy na początku słów zapożyczonych oraz niektórych rosyjskich wyrazów: это (= to) , эта (= ta) , этот (= ten) , Эмма (= Emma) .

Zaimki wskazujące — это (= to) , эта (= ta) , этот (= ten) , та (= jakieś) , тот (= tamten) , то (= ktoś) itd. służą do wyodrębnienia konkretnego przedmiotu, właściwości, ilości itd. wśród innych przedmiotów, właściwości itd. Wskazując przedmiot, mówimy: «Это …» . Te zaimki mogą również wyrażać dodatkową informację o wskazywanym obiekcie, na przykład jego rodzaj albo liczbę: эта – r. ż., этот – r. m., это – r. n., эти – l. mn. itd.

W języku rosyjskim możemy spotkać się ze słowami, które piszemy i wymawiamy tak samo, ale które mają różne znaczenie. Takie słowa nazywamy homonimami:

W języku rosyjskim możemy spotkać się z homoformami, czyli słowami, które brzmią tak samo tylko w niektórych formach gramatycznych. Zazwyczaj takie słowa przynależą do różnych części mowy:

W języku rosyjskim rozróżniamy pięć głównych rodzajów konstrukcji intonacyjnych (IK): IK-1, IK-2, IK-3, IK-4, IK-5.

We wszystkich rodzajach IK możemy wyodrębnić trzy części: akcentowaną, przedakcentową i poakcentową.

Część akcentowana, która występuje w postaci jednej sylaby, jest środkiem IK, ponieważ właśnie w tym miejscu odbywa się znacząca zmiana tonu. Część przedakcentowa i poakcentowa mogą być różnej długości albo nie występować.

IK-1 jest typowa dla zdań oznajmujących w przypadku przekazywania neutralnej wiadomości. Dla IK-1 charakterystyczne jest zniżenie tonu w części akcentowanej, które może być nagłe albo spokojne. Część przedakcentowa jest wymawiana zwykłym średnim tonem mówiącego. Ton części poakcentowej znajduje się na poziomie poniżej średniego i dodatkowo się obniża na ostatnich sylabach. Środek IK-1 zawsze znajduje się na słowie, które oznacza nieznaną dla współrozmówcy część wypowiedzi.

Na przykład zdanie Таня пишет письмо. (= Tanie pisze list.) można przeczytać na różne sposoby:

IK-2 jest typowa dla zdań pytających z wyrazem pytającym ( кто (= kto) , что (= co) , где (= gdzie) , куда (= gdzie, dokąd) , откуда (= skąd) , почему (= dlaczego) , зачем (= po co) itd.). Środek IK-2 znajduje się zazwyczaj na wyrazie pytającym albo na wyrazie, który precyzuje to, o co się pytamy. Część przedakcentowa IK-2 jest wymawiana w średnim tonie albo z nieznacznym podwyższeniem głosu. Część akcentowana jest zazwyczaj wymawiana z nieznacznym podwyższeniem tonu oraz niewielkim wzmocnieniem akcentu wyrazowego. Ton w części poakcentowej spada poniżej poziomu średniego, jak w przypadku IK-1.

Na przykład, zdanie Кому ты пишешь? (= Do kogo piszesz?) można przeczytać tak:

IK-3 jest typowa dla zdania pytającego bez wyrazu pytającego. Część akcentowa zaczyna się od wyższego tonu w porównaniu do części przedakcentowej i zwiększa się w granicach sylaby. W części poakcentowej ton obniża się poniżej poziomu średniego, podwyższenie tonu w tym przypadku jest niedopuszczalne. W zdaniach pytających bez wyrazu pytającego środek IK zawsze precyzuje to, o co się pytamy.

Na przykład, zdanie Таня пишет письмо? (= Tania pisze list?) można przeczytać:

IK-4 jest typowa dla niepełnego zdania pytającego ze spójnikiem porównawczym а ( А вы? (= A wy?) , А Светлана? (= A Swietłana?) , А дети? (= A dzieci?) ). Część przedakcentowa IK jest wymawiana średnim tonem, czasem z jego nieznacznym obniżeniem, głównie przed częścią akcentowaną (środkiem IK). Jeżeli część akcentowana znajduje się na końcu, ton zaczyna się od bardziej obniżonego poziomu w porównaniu do średniego, i w granicach sylaby równomiernie wzrasta. Jeżeli w IK-4 występuje część poakcentowa, część akcentowana wymawia się obniżonym tonem, a część poakcentowa z równomiernym podwyższeniem tonu. Akcentowana oraz końcowa nieakcentowana samogłoski mogą być przeciągnięte.

Na przykład:

Na przykład:

IK-5 jest typowa dla zdań wartościujących z wyrazami zaimkowymi. Część przedakcentowa IK-5 jest wymawiana średnim tonem. Ta część jest zazwyczaj krótka, ponieważ środek intonacyjny znajduje się zazwyczaj na wyrazie zaimkowym. W części akcentowanej ton podnosi się powyżej poziomu średniego, jak w przypadku IK-2, samogłoska jest zazwyczaj przedłużona. Ton powyżej poziomu średniego jest kontynuowany w części poakcentowej. Na ostatnim wyrazie ton obniża się poniżej poziomu średniego. Tempo mowy IK-5 może być spowolnione.

Na przykład: