Numeralo
Numeralo estas vortspeco, kiu esprimas kvanto de aĵoj, nombro, kaj ordo de aĵoj je kalkulado:
- Шко́льники посади́ли два́дцать я́блонь и оди́ннадцать ви́шен. (= Lernantoj plantis dudek pomarbojn kaj dek unu ĉerizujojn.)
- Два́жды два – четы́ре. (= Duoble du estas kvar.)
- Я роди́лся 5 января́ 1995 го́да. (= Mi naskiĝis la 5 de januaro en 1995a jaro.)
- Пя́тое ию́ня – Всеми́рный день окружа́ющей среды́. (= Kvina de julio estas Tutmonda tago de ĉirkaŭa medio.)
Laŭ signifo kaj gramatikajn ecojn numeraloj dividiĝas en kvantajn kaj ordajn.
Kvantaj numeraloj esprimas kvanto aŭ nombro kaj respondas je demando kiom?
Ordaj numeraloj esprimas ordon de aĵoj je kalkulado kaj respondas je demando kiu?, kiuj?
- пе́рвый день (= unua tago)
- пя́тый класс (= kvina klaso)
- двена́дцатая ночь (= dek dua nokto)
- два́дцать седьмо́е число (= dudek sepa dato)
- пятидеся́тые го́ды (= kvindekaj jaroj)
| Kazoj | Demando de kvantaj numeraloj | Demandoj de ordaj numeraloj | ||
|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
ско́лько
kiom
|
како́й
kia
|
кото́рый
kiu
|
|
| Genitivo | без (= sen) | ско́льких |
како́го
|
кото́рого
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
ско́льким
|
како́му
|
кото́рому
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
ско́лько
Neanim.
ско́льких
Anim,
|
како́й
Neanim.
како́го
Anim,
|
кото́рый
Neanim.
кото́рого
Anim,
|
| Instumentalo | иду́ с / со (= (mi) iras kun) |
ско́лькими
|
(с) каки́м
|
(с) кото́рым
|
| Prepozicia kazo | говорю́ о (= (mi) parolas pri) |
о ско́льких
|
о како́м
|
о кото́ром
|
Baza formo de numeralo estas nominativo.
Laŭ kvanto de vortoj numeraloj povas esti simplaj kaj konsistaj.
Simplaj numeraloj havas nur unu vorton:
Konsistaj numeraloj havas du aŭ pli vortojn:
| Simplaj | Konsistaj |
|---|---|
| семь (= 7) | два́дцать пять (= 25) |
| пятна́дцать (= 15) | со́рок четы́ре (= 44) |
| три́дцать (= 30) | три́ста пятьдеся́т семь (= 357) |
| сто (= 100) | восемьсо́т девяно́сто один (= 891) |
|
пе́рвый
la unua
|
три́ста со́рок восьмо́й
la tricent kvardek oka
|
|
со́тый
la centa
|
две пя́тых
du kvinonoj
|
|
ты́сячный
la mila
|
три це́лых пять деся́тых
tri kaj kvin dekonoj
|
Kvantaj numeraloj
| 0 - ноль / нуль * | |||
| 1 - оди́н | 11 - оди́ннадцать | 100 - сто | |
| 2 - два | 12 - двена́дцать | 200 - две́сти | |
| 3 - три | 13 - трина́дцать | 30 - три́дцать | 300 - три́ста |
| 4 - четы́ре | 14 - четы́рнадцать | 40 - со́рок | 400 - четы́реста |
| 5 - пять | 15 - пятна́дцать | 50 - пятьдеся́т | 500 - пятьсо́т |
| 6 - шесть | 16 - шестна́дцать | 60 - шестьдеся́т | 600 - шестьсо́т |
| 7 - семь | 17 - семна́дцать | 70 - се́мьдесят | 700 - семьсо́т |
| 8 - во́семь | 18 - восемна́дцать | 80 - во́семьдесят | 800 - восемьсо́т |
| 9 - де́вять | 19 - девятна́дцать | 90 - девяно́сто | 900 - девятьсо́т |
| 10 - де́сять | 20 - два́дцать |
Memorfiksu
- Numeraloj de 5 ĝis 10 havas finaĵojn Ь.
- Numeraloj de 15 ĝis 19 havas finaĵojn Ь.
- En numeraloj ekde 50 ĝis 80 en la mezo oni skribas Ь.
- En numeraloj ekde 500 ĝis 9000 en la mezo oni skribas Ь.
Noto : pri numeraloj ты́сяча , миллио́н , миллиа́рд kaj ktp vidu sube.
Noto
-
* Laŭ signifo vortoj но́ль kaj ну́ль estas egalaj sed ilia skribmaniero dependas de vorta formo: en nominativo kaj akuzativo oni rajtas skribi kun о kaj у, en ceteraj kazoj devas esti nur у. En terminologia signivo estas plej uzata formo ну́ль :
- су́мма равня́ется нулю́ (= sume estas nulo)
- температу́ра де́ржится на нуле́ (= temperaturo teniĝas ĉe nulo)
- свести́ к нулю́ (= nuligi)
-
En idiomaĵoj ekzistas ambaŭaj formoj:
- ноль внима́ния (= nulo de atento)
- в два́дцать ноль-ноль (20:00) (= je dudek nulo-nulo (20:00))
- ноль це́лых (= nula entjerono)
- температу́ра абсолю́тного нуля́ (= absoluta nulo de temperaturo)
- остри́чь под нулё́вку (= tondi harojn ĝis nulo)
-
Adjektivo ofte fariĝas de formo нуль :
- нулево́й киломе́тр (= nula kilometro)
- нулево́й пробе́г (= nula veturdistancio)
- нулева́я температу́ра (= nula temperaturo)
Kategorioj de kvantaj numeraloj
| Entjeroj | Frakcioj | Kolektivaj numeraloj kelkaj aĵoj kiel unu |
|---|---|---|
| три (= 3) | две пя́тых (= 2/5) | дво́е (= duopo) |
| оди́ннадцать (= 11) | три седьмы́х (= 3/7) | тро́е (= triopo) |
| со́рок (= 40) | одна́ деся́тая (= 1/10) | че́тверо (= kvaropo) |
| пятьсо́т (= 500) | двена́дцать со́тых (= 12/100) | пя́теро (= kvinopo) |
Numeraloj, kiuj esprimas entjerojn
Numeraloj, kiuj esprimas entjeroj, fleksiĝas laŭ kazoj. Kvanta numeralo deklinicigas ĉiun ciferon (vorton).
Kvanta numeralo ноль (= 0)
| Nominativo | ноль |
| Genitivo | (без) нуля́ |
| Dativo | (дам) нулю́ |
| Akuzativo | (вижу) ноль |
| Instumentalo | (иду с) нулём |
| Prepozicia kazo | (говорю о) нуле́ |
Kvanta numeralo один (= 1)
| Vira genro | Neŭtrala genro | Ina genro | ||
|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
оди́н
|
одно́
|
одна́
|
|
| Genitivo | без (= sen) | одного́ |
одного́
|
одно́й
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
одному́
|
одному́
|
одно́й
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
|
одно́
|
одну́
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
одни́м
|
одни́м
|
одно́й (-ою)
|
| Prepozicia kazo | говорю́ о / об (= (mi) parolas pri) |
одно́м
|
одно́м
|
одно́й
|
| Nominativo |
одни́
|
||
| Genitivo | без (= sen) | одни́х | |
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
одни́м
|
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
одни́
Neanim.
одни́х
Anim, - por vira kaj virina genroj !!!
|
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
одни́ми
|
|
| Prepozicia kazo | (говорю об) (= (mi) parolas pri) |
одни́х
|
Kvanta numeralo два (= 2)
| Vira genro | Neŭtrala genro | Ina genro | ||
|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
два
|
два
|
две
|
|
| Genitivo | без (= sen) | двух | двух | двух |
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
двум
|
двум
|
двум
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
два
Neanim.
двух
Anim,
|
два
|
две
Neanim.
двух
Anim,
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
двумя
|
двумя
|
двумя
|
| Prepozicia kazo | говорю́ о / об (= (mi) parolas pri) |
двух
|
двух
|
двух
|
Deklinacio de numeraloj три (= 3) , четыре (= 4)
| Nominativo |
три
|
четы́ре
|
|
| Genitivo | без (= sen) | трёх |
четырёх
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
трём
|
четырём
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
три
Neanim.
трёх
Anim,
|
четы́ре
Neanim.
четырёх
Anim,
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
тремя
|
четырьмя
|
| Prepozicia kazo | говорю́ о / об (= (mi) parolas pri) |
трёх
|
четырёх
|
Deklinacio de numeraloj пять (= 5) – двадцать (= 20) kaj de numeralo тридцать (= 30)
Simplaj numeraloj de 5 ĝis 20 kaj numeraloj 30 deklinaciiĝas same kiel substantivoj en tria deklinacio (speco ночь , мышь ).
| 5 | 8 | 15 | 20 | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
пять
|
во́семь
|
пятна́дцать
|
два́дцать
|
|
| Genitivo | без (= sen) | пяти́ |
восьми́
|
пятна́дцати
|
двадцати́
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
пяти́
|
восьми́
|
пятна́дцати
|
двадцати́
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
пять
|
во́семь
|
пятна́дцать
|
два́дцать
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
пятью́
|
восьмью́ *
|
пятна́дцатью
|
двадцатью́
|
| Prepozicia kazo | говорю о (= (mi) parolas pri) |
пяти́
|
восьми́
|
пятна́дцати
|
двадцати́
|
Noto
* Atentu formon de numeralo во́семь en instrumentalo.
Deklinacio de numeraloj сорок (= 40) , девяносто (= 90) , сто (= 100)
Ĉi tiuj numeraloj havas nur du formojn.
| 40 | 90 | 100 | ||
|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
со́рок
|
девяно́сто
|
сто
|
|
| Genitivo | без (= sen) |
сорока́
|
девяно́ста
|
ста
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
сорока́
|
девяно́ста
|
ста
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
со́рок
|
девяно́сто
|
сто
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
сорока́
|
девяно́ста
|
ста
|
| Prepozicia kazo | говорю́ о / об (= (mi) parolas pri) |
сорока́
|
девяно́ста
|
ста
|
Deklinacio de numeraloj de 50 ĝis 80, de 200 ĝis 900
En konsistaj vortoj (numeraloj de 50 ĝis 80, de 200 ĝis 900) deklinaciiĝas ambaŭ partoj de la vorto.
| 50 | 80 | 500 | 800 | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
пятьдеся́т
|
во́семьдесят
|
пятьсо́т
|
восемьсо́т
|
|
| Genitivo | без (= sen) |
пяти́десяти
|
восьми́десяти
|
пятисо́т
|
восьмисо́т
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
пяти́десяти
|
восьми́десяти
|
пятиста́м
|
восьмиста́м
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
пятьдеся́т
|
во́семьдесят
|
пятьсо́т
|
восемьсо́т
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
пятью́десятью
|
восьмью́десятью
|
пятьюста́ми
|
восьмьюста́ми
|
| Prepozicia kazo | говорю о (= (mi) parolas pri) |
пяти́десяти
|
восьми́десяти
|
пятиста́х
|
восьмиста́х
|
Deklinacio de numeraloj 200 (двести) , 300 (триста) , 400 (четыреста)
| 200 | 300 | 400 | ||
|---|---|---|---|---|
| Nominativo |
две́сти
|
три́ста
|
четы́реста
|
|
| Genitivo | без (= sen) |
двухсо́т
|
трёхсо́т
|
четырёхсо́т
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
двумста́м
|
трёмста́м
|
четырёмста́м
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
две́сти
Neanim.
двухсо́т
Anim,
|
три́ста
Neanim.
трёхсо́т
Anim,
|
четы́реста
Neanim.
четырёхсо́т
Anim,
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) |
двумяста́ми
|
тремяста́ми
|
четырьмяста́ми
|
| Prepozicia kazo | говорю о (= (mi) parolas pri) |
двухста́х
|
трёхста́х
|
четырёхста́х
|
Deklinacio de numeraloj ты́сяча , миллио́н , миллиа́рд
Numeralo ты́сяча deklinaciĝas samkiel substantivo неде́ля .
Numeraloj миллио́н kaj миллиа́рд deklinaciĝas samkiel substantivo заво́д .
| Singularo | Pluralo | ||
|---|---|---|---|
| Nominativo |
ты́сяча
|
ты́сячи
|
|
| Genitivo | без (= sen) | ты́сячи |
ты́сяч
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
ты́сяче
|
ты́сячам
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
ты́сячу
|
ты́сячи
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) | ты́сячей , ты́сячью |
ты́сячами
|
| Prepozicia kazo | говорю о (= (mi) parolas pri) |
о ты́сяче
|
о ты́сячах
|
| Singularo | Pluralo | ||
|---|---|---|---|
| Nominativo |
миллио́н
|
миллио́ны
|
|
| Genitivo | без (= sen) | миллио́на |
миллио́нов
|
| Dativo | дам (= (mi) donos) |
миллио́ну
|
миллио́нам
|
| Akuzativo | ви́жу (= (mi) vidas) |
миллио́н
|
миллио́ны
|
| Instumentalo | иду́ с (= (mi) iras kun) | миллио́ном |
миллио́нами
|
| Prepozicia kazo | говорю о (= (mi) parolas pri) |
о миллио́не
|
о миллио́нах
|
Deklinacio de konsistaj numeraloj
En konsista numeralo, kiu esprimas entrjeron, deklinaciiĝas ĉiuj vortoj de kiuj ĝi estas farita, tamen ĉiu vorto deklinaciiĝas laŭ sia regulo:
| Nominativo |
ты́сяча
1000
|
девятьсо́т
900
|
во́семьдесят
80
|
шесть
6
|
(столо́в)
tabloj
|
| Genitivo |
ты́сячи
|
девятисот
|
восьми́десяти
|
шести́ | (столо́в) |
| Dativo |
ты́сяче
|
девятиста́м
|
восьми́десяти
|
шести́ | (стола́м) |
| Akuzativo |
ты́сячу
|
девятьсо́т
|
во́семьдесят
|
шесть | (столо́в) |
| Instumentalo |
с ты́сячей
|
девятьюста́ми
|
восьмью́десятью
|
шестью́ | (стола́ми) |
| Prepozicia kazo |
о ты́сяче
|
девятиста́х
|
восьми́десяти
|
шести́ | (стола́х) |
Uzado de numeraloj kune kun substantivoj
| 1 |
|
Substantivo ĉe numeralo estas en nominativo en singulara formo |
|---|---|---|
| 2, 3, 4 |
|
Substantivo ĉe numeralo estas en genitivo en singulara formo |
| 5 - 20 |
|
Substantivo ĉe numeralo estas en genitivo en plurala formo |
Ordaj numeraloj
Ordaj numeraloj kutime deriviĝas de numeraloj, kiuj esprimas entjerojn ĝenerale sen sufiksoj:
| 0 - нулево́й | |||
| 1 - пе́рвый | 11 - оди́ннадцатый | 100 - со́тый | |
| 2 - второ́й * | 12 - двена́дцатый | 20 - двадца́тый | 200 - двухсо́тый |
| 3 - тре́тий | 13 - трина́дцатый | 30 - тридца́тый | 300 - трёхсо́тый |
| 4 - четвё́ртый | 14 - четы́рнадцатый | 40 - сороково́й | 400 - четырёхсо́тый |
| 5 - пя́тый | 15 - пятна́дцатый | 50 - пятидеся́тый | 500 - пятисо́тый |
| 6 - шесто́й | 16 - шестна́дцатый | 60 - шестидеся́тый | 600 - шестисо́тый |
| 7 - седьмо́й | 17 - семна́дцатый | 70 - семидеся́тый | 700 - семисо́тый |
| 8 - восьмо́й | 18 - восемна́дцатый | 80 - восьмидеся́тый | 800 - восьмисо́тый |
| 9 - девя́тый | 19 - девятна́дцатый | 90 - девяно́стый | 900 - девятисо́тый |
| 10 - деся́тый | |||
| 1000 - ты́сячный | 101 - сто пе́рвый | ||
| 2000 - двухты́сячный | 225 - две́сти два́дцать пя́тый | ||
| 5000 - пятиты́сячный | 478 - четы́реста се́мьдесят восьмо́й | ||
| 1 000 000 - миллио́нный | 1346 - ты́сяча три́ста со́рок шесто́й | ||
| 1 000 000 000 - миллиа́рдный | 20 543 - два́дцать ты́сяч пятьсо́т со́рок тре́тий | ||
Noto
* Finaĵo -ой ĉiam estas akcentita.
Ordaj numeraloj первый (= unua) kaj второй (= dua) estas nederivitaj vortoj.
Ordaj numeraloj samkiel adjektivoj fleksigas laŭ kazoj, nombroj kaj genroj:
| Singularo | Pluralo | |||
|---|---|---|---|---|
| Vira genro |
пе́рвый по́езд
unua tajno
|
пе́рвого по́езда
|
пе́рвому по́езду
|
пе́рвые поезда́
|
| Neŭtra genro |
пя́тое ме́сто
kvina loko
|
пя́того ме́ста
|
пя́тому ме́сту
|
пя́тые места́
|
| Ina genro |
седьма́я ли́ния
sepa linio
|
седьмо́й ли́нии
|
седьмо́й ли́нии
|
седьмы́е ли́нии
|
Numeraloj седьмо́й (= sepa) kaj восьмо́й (= oka) konservas molan signon dum deklinacado.
Deklinacio de ordaj numeraloj
Ordaj numeraloj fleksiĝas laŭ kazoj same, kiel adjektivoj apartenitaj al malmola formo de deklinacio ( но́вый (= nova) , родно́й (= gepatra) ).
| Singularo | Pluralo | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Vira genro | Neŭtra genro | Ina genro | |||
|
Именительный
Nominativo
|
шесто́й
sesa
|
шесто́е
sesa
|
шеста́я
sesa
|
шесты́е
sesaj
|
|
|
Родительный
Genitivo
|
без (= sen) | шесто́го | шесто́го | шесто́й |
шесты́х
|
|
Дательный
Dativo
|
дам (= (mi) donos) |
шесто́му
|
шесто́му
|
шесто́й
|
шесты́м
|
|
Винительный
Akuzativo
|
вижу (= (mi) vidas) |
шесто́й
Neanim.
шесто́го
Anim,
|
шесто́е
|
шесту́ю
|
шесты́е
Neanim.
шесты́х
Anim,
|
|
Творительный
Instumentalo
|
иду с (= (mi) iras kun) |
с шесты́м
|
с шесты́м
|
с шесто́й
|
с шесты́ми
|
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
говорю о (= (mi) parolas pri) |
о шесто́м
|
о шесто́м
|
о шесто́й
|
о шесты́х
|
| Singularo | Pluralo | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Vira genro | Neŭtra genro | Ina genro | |||
|
Именительный
Nominativo
|
деся́тый
deka
|
деся́то́е
deka
|
деся́тая
deka
|
деся́тые
dekaj
|
|
|
Родительный
Genitivo
|
без (= sen) | деся́того | деся́того | деся́той |
деся́тых
|
|
Дательный
Dativo
|
дам (= (mi) donos) |
деся́тому
|
деся́тому
|
деся́той
|
деся́тым
|
|
Винительный
Akuzativo
|
вижу (= (mi) vidas) |
деся́тый
Neanim.
деся́того
Anim,
|
деся́тое
|
деся́тую
|
деся́тые
Neanim.
деся́тых
Anim,
|
|
Творительный
Instumentalo
|
иду с (= (mi) iras kun) |
с деся́тым
|
с деся́тым
|
с деся́той
|
с деся́тыми
|
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
говорю о (= (mi) parolas pri) |
о деся́том
|
о деся́том
|
о деся́той
|
о деся́тых
|
Numeralo тре́тий (= tria) deklinaciĝas kiel adjektivo во́лчий (= lupa) .
| Singularo | Pluralo | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Vira genro | Neŭtra genro | Ina genro | |||
|
Именительный
Nominativo
|
тре́тий
tria
|
тре́тье
tria
|
тре́тья
tria
|
тре́тьи
triaj
|
|
|
Родительный
Genitivo
|
без (= sen) | тре́тьего | тре́тьего | тре́тьей |
тре́тьих
|
|
Дательный
Dativo
|
дам (= (mi) donos) |
тре́тьему
|
тре́тьему
|
тре́тьей
|
тре́тьим
|
|
Винительный
Akuzativo
|
вижу (= (mi) vidas) |
тре́тий
Neanim.
тре́тьего
Anim,
|
тре́тий
|
тре́тью
|
тре́тьи
Neanim.
тре́тьих
Anim,
|
|
Творительный
Instumentalo
|
иду с (= (mi) iras kun) |
с тре́тьим
|
с тре́тьим
|
с тре́тьей
|
с тре́тьими
|
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
говорю о (= (mi) parolas pri) |
о тре́тьем
|
о тре́тьем
|
о тре́тьей
|
о тре́тьих
|
Deklinacio de konsistaj ordaj numeraloj
En ordaj numeraloj deklinaciiĝas nur lasta vorto.
|
Именительный
Nominativo
|
ты́сяча
1000
|
девятьсо́т
900
|
се́мьдесят
70
|
пя́тый
5
|
|
Родительный
Genitivo
|
ты́сяча
|
девятьсо́т
|
се́мьдесят
|
пя́того
|
|
Дательный
Dativo
|
ты́сяча
|
девятьсо́т
|
се́мьдесят
|
пюяжтому
|
|
Винительный
Akuzativo
|
ты́сяча
|
девятьсо́т
|
се́мьдесят
|
пя́тый / пя́того
|
|
Творительный
Instumentalo
|
ты́сяча
|
девятьсо́т
|
се́мьдесят
|
пя́том
|
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
ты́сяча
|
девятьсо́т
|
се́мьдесят
|
пя́тым
|
- Finaĵoj de ordaj numeraloj difiniĝas same kiel finaĵoj de adjektivoj (laŭ demando - какой? (= kiu?) , который? (= kiu?) ).
- Nomo de monato fleksiĝas al genitivo ĉe indiko de dato post orda numeralo:
- Мы зако́нчим семе́стр к тридца́тому ма́я. (= Ni finos la semestron ĝis la trideka de majo.)
- Все должны́ бы́ли записа́ться до пятна́дцатого октября́. (= Ĉiuj devis surpaperiĝi ĝis la dekkvina de oktobro.)
- Vorto "jaro" ĉiam sekvas ordan numeralon ĉe indiko de io, kio okazis en ia ajna jaro.
- Я поступил́ в университе́т в 2015 году́. (= Mi studentiĝis ĉe universitato en 2015 jaro.)