Signifo kaj gramatikaj indikoj
Pronomo estas vortspeco, kiu esprimas objekton, ecoj kaj kvantoj, sed ne nomas ilin.
- Я, ты, он, она́ – вме́сте це́лая страна́. (= Mi, vi, li, ŝi - kune estas tuta lando.)
- Э́то моя́ кни́га, а э́то твоя́ тетра́дь. (= Tio estas mia libro, kaj tio estas via kajero.)
- Никто́ не хоте́л выходи́ть на моро́з. (= Neniu volis eliri frostecen.)
- Навстре́чу мне вы́шло не́сколько люде́й. (= Renkonte al mi eliris kelkaj homoj.)
Je pronomo oni povas demandi: кто? (= kiu?) что? (= kio?) какой? (= kia?) чей? (= kies?) как? (= kiel?) где? (= kie?) когда? (= kiam?) kaj ktp. Pronomoj estas uzataj anstataŭ substantivoj, adjektivoj, numeraloj aŭ adverboj. Plimulto de pronomoj en rusa lingvo fleksiĝas laŭ kazoj, multaj pronomoj fleksiĝas laŭ genroj kaj nombroj.
- кто? (= kiu?) , что? (= kio?)
- я (= mi) , он (= li) , мы (= ni)
- какой? (= kia?) , чей? (= kies?)
- (этот (= ĉi tia) , , наш (= nia)
- как? (= kiel?) , где? (= kie?) , когда? (= kiam?)
- так (= pronouns.6_2_ex11а) , там (= tie) , тогда (= tiam)
Kategorioj de pronomoj
Laŭ sia signifo kaj gramatikaj ecoj oni dividas pronomojn en kelkajn grupojn:
- personaj
- я (= mi) , ты (= vi) , он (= li) , она́ (= ŝi) , оно́ (= ĝi) , мы (= ni) , вы (= vi) , они́ (= ili)
- refleksiva
- себя́ (= si)
- demandaj
- кто (= kiu) , что (= kio) , како́й (= kia) , чей (= kies) , кото́рый (= kiu) , како́в (= kia) , ско́лько (= kiom)
- rilativaj
- кто (= kiu) , что (= kio) , како́й (= kia) , чей (= kies) , кото́рый (= kiu) , како́в (= kia) , ско́лько (= kiom)
- nedifinitaj
- не́кто (= iu) , не́что (= io) , не́который (= ia) , не́сколько (= iom) , кое-кто́ (= iu) , кое-что́ (= io) , кто́-либо (= iu) , кто́-нибудь (= iu) , кое-како́й (= ia) , како́й-то (= ia) , како́й-либо (= ia) , како́й-нибудь (= ia) , ско́лько-то (= iom) , ско́лько-нибудь (= iom)
- neaj
- никто́ (= neniu) , ничто́ (= nenio) , никако́й (= nenia) , ниче́й (= nenies) , не́кого (= neniun) , не́чего (= nenion)
- posesivaj
- мой (= mia) , твой (= via) , ваш (= via) , наш (= nia) , свой (= sia) , его́ (= lia) , её (= ŝia) , их (= ilia)
- demonstrativaj
- тот (= tia) , э́тот (= ĉi tia) , тако́й (= tia) , тако́в (= tia) , сто́лько (= tiom)
- specifaj
- весь (= ĉia) , вся́кий (= ajna) , ка́ждый (= ĉiu) , сам (= mem) , са́мый (= plej) , ино́й (= alia) , друго́й (= alia)
Deklinacio de pronomoj
Personaj pronomoj
Personaj pronomoj povas esti:
- personaj
- nombraj
- kazaj
- genraj (nur pronomoj de 3-a persono en singulara formo).
Persono | Singularo | Pluralo |
---|---|---|
1 | я (= mi) | мы (= ni) |
2 | ты (= vi) | вы (= vi) |
3 | он (= li) , она (= ŝi) , оно (= ĝi) | они (= ili) |
Pronomoj я (= mi) kaj ты (= vi) montras partoprenantojn de la konversacio.
Pronomoj он (= li) , она (= ŝi) , оно (= ĝi) , они (= ili) montras aĵon, pri kiu temas, temis aŭ temos.
Pronomoj мы (= ni) kaj вы (= vi) montras parolanton aŭ ria kunparolanto kun aliaj uloj.
Nominativo |
я
mi
|
ты
vi
|
он
li
оно́
ĝi
|
она́
ŝi
|
мы
ni
|
вы
vi
|
они́
ili
|
Genitivo |
меня́
|
тебя́
|
его́
|
её
|
нас
|
вас
|
их
|
Dativo |
мне
|
тебе́
|
ему́
|
ей
|
нам
|
вам
|
им
|
Akuzativo |
меня́
|
тебя́
|
его́
|
её
|
нас
|
вас
|
их
|
Instumentalo |
мно́й (-о́ю)
|
тобо́й (-о́ю)
|
им
|
е́ю (ей)
|
на́ми
|
ва́ми
|
и́ми
|
Prepozicia kazo | (обо) мне | (о) тебе́ | (о) нём | (о) ней | (о) нас | (о) вас | (о) них |
Pronomoj de 3-a persono ( он (= li) , она́ (= ŝi) , оно́ (= ĝi) , они́ (= ili) ) post prepozicioj ehavas н en la komenco:
Ĉuij personaj pronomoj estas samaj en nominativo kaj akuzativo.
Refleksiva pronomo
Refleksiva pronomo себя́ (= si) montras personon pri kiu oni parolas. Tiu ĉi pronomo neniam estas en nominativo kaj ne havas personan, nombran kaj genran formon.
Именительный
Nominativo
|
- |
Родительный
Genitivo
|
себя́
|
Дательный
Dativo
|
себе́
|
Винительный
Akuzativo
|
себя́
|
Творительный
Instumentalo
|
собо́й (-о́ю)
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) себе́ |
Demandaj kaj rilativaj pronomoj
Demandaj kaj rilativaj pronomoj:
Demandaj pronomoj estas uzataj por fari demandojn.
Rilativaj pronomoj estas uzataj por ligi elementojn de kompleksa frazo.
Demandaj kaj rilativaj promonoj кто (= kiu) kaj что (= kio) ne havas genron kaj nombron.
Именительный
Nominativo
|
кто
|
что
|
ско́лько
|
Родительный
Genitivo
|
кого́
|
чего́
|
ско́льких
|
Дательный
Dativo
|
кому́
|
чему́
|
ско́льким
|
Винительный
Akuzativo
|
кого́
|
что
|
ско́лько / ско́льких |
Творительный
Instumentalo
|
кем
|
чем
|
ско́лькими
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) ком | (о) чём | (о) ско́льких |
Pronomoj како́й (= kia) , кото́рый (= kiu) , чей (= kies) fleksiĝas laŭ kazoj, nombroj kaj genroj kaj deklinaciiĝas laŭ adjektivoj. Tiuj pronomoj akordiĝas kun substantivoj laŭ kazo, nombro kaj genro.
Viraj kaj inaj pronomoj | Inaj pronomoj | Pluralaj pronomoj | |
---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
како́й , чей , како́е , чьё | кака́я , чья | каки́е , чьи |
Родительный
Genitivo
|
како́го , чьего́ | како́й , чьей | каки́х , чьих |
Дательный
Dativo
|
како́му , чьему́ | како́й , чьей | каки́м , чьим |
Винительный
Akuzativo
|
како́й / чей / како́е / чьё | каку́ю , чью | каки́е , чьи , каки́х , чьих |
Творительный
Instumentalo
|
каки́м , чьим | како́й (-ю) , чьей (-ею) | каки́ми , чьи́ми |
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) како́м , (о) чьём | (о) како́й , (о) чьей | (о) каки́х , (о) чьих |
Viraj kaj inaj pronomoj | Inaj pronomoj | Pluralaj pronomoj | |
---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
кото́рый , кото́рое | кото́рая | кото́рые |
Родительный
Genitivo
|
кото́рого | кото́рой | кото́рых |
Дательный
Dativo
|
кото́рому | кото́рой | кото́рым |
Винительный
Akuzativo
|
кото́рый , кото́рого | кото́рую | кото́рые / кото́рых |
Творительный
Instumentalo
|
кото́рым | кото́рой | кото́рыми |
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) кото́ром | (о) кото́рой | (о) кото́рых |
Nedefinitaj pronomoj
Nedefinitaj pronomoj не́кто (= iu) , не́что (= io) , не́который (= ia) , не́сколько (= iom) , кое-кто́ (= iu) , кое-что́ (= io) , кто́-либо (= iu) , кто́-нибудь (= iu) , кое-како́й (= ia) , како́й-то (= ia) , како́й-либо (= ia) , како́й-нибудь (= ia) , ско́лько-то (= iom) , ско́лько-нибудь (= iom) montras nedefinitajn aĵojn, indikojn, kvanton. Ili fariĝas per aldono ĉiam akcentitajn prefiksojn не- ( кое-что́ (= io) , кое-каки́е (= iaj) ) kaj кое- ( не́кто (= iu) , не́что (= io) ) al demandaj (rilativaj) pronomoj, kaj krome oni aldonas sufiksojn -то, -либо, -нибудь ( кто́-то (= iu) , кто́-либо (= iu) , кто́-нибудь (= iu) ).
Nedifinitaj pronomj deklinaciĝas laŭ speco de pronomoj, de kiuj ili fariĝis (demandaj kaj rilarivaj).
Именительный
Nominativo
|
кто́-то
iu
|
что́-нибудь
pronouns.6_2_ex58а
|
не́сколько
kelke
|
Родительный
Genitivo
|
кого́-то
|
чего́-нибудь
|
не́скольких
|
Дательный
Dativo
|
кому́-то
|
чему́-нибудь
|
не́скольким
|
Винительный
Akuzativo
|
кого́-то
|
чо́-нибудь
|
не́сколько / не́скольких |
Творительный
Instumentalo
|
ке́м-то
|
че́м-нибудь
|
не́сколькими
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) ко́м-то | (о) чём-нибудь | (о) не́скольких |
Noto
Pronomo не́кто (= iu) ekzistas nur en nominativa kazo.
Neaj pronomoj
Neaj pronomoj никто́ (= neniu) , ничто́ (= nenio) , никако́й (= nenia) , ниче́й (= nenies) , не́кого (= neniun) , не́чего (= nenion) estas uzataj por nei ekziston de ia ajna objekto, eco, kvanto aŭ por plifortigi sencon de tuta propozicio. Ili fariĝas de demandaj (rilativaj) pronomoj per neakcentita prefikso ни- ( никто́ (= neniu) , ничто́ (= nenio) , никако́й (= nenia) , ниче́й (= nenies) ) kaj per akcentita prefikso не- ( не́кого (= neniun) , не́чего (= nenion) ). Pronomoj не́кого (= neniun) kaj не́чего (= nenion) ne ekzistas en nominativo.
Neaj pronomoj fleksiĝas laŭ kazoj kaj nombroj, kaj laŭ genroj en singulara formo. Pronomo никто́ (= neniu) fleksiĝas nek laŭ nombroj, nek laŭ genroj.
никто́
neniu
|
ничто́
nenio
|
не́кого
neniun
|
не́чего
nenion
|
|
---|---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
никто́
|
ничто́
|
- | - |
Родительный
Genitivo
|
никого́
|
ничего́
|
не́кого
|
не́чего
|
Дательный
Dativo
|
никому́
|
ничему́
|
не́кому
|
не́чему
|
Винительный
Akuzativo
|
никого́
|
ничто́
|
не́кого
|
не́чего
|
Творительный
Instumentalo
|
нике́м
|
ниче́м
|
не́кем
|
не́чем
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
ни о ко́м
|
ни о чём
|
не́ о ком
|
не́ о чем
|
Posesivaj pronomoj
Posesivaj pronomoj montras kiu persono posedas la aĵon.
Posesivaj pronomoj мой (= mia) , твой (= via) , ваш (= via) , наш (= nia) , свой (= sia) fleksiĝas kiel adjektivoj laŭ kazoj, nombroj kaj genroj.
Viraj kaj inaj pronomoj | Inaj pronomoj | Pluralaj pronomoj | |
---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
мой (= mia) , ваш (= via) , моё (= pronouns.6_2_ex37а) , ва́ше (= via) | моя́ (= mia) , ва́ша (= via) | мои́ (= miaj) , ва́ши (= viaj) |
Родительный
Genitivo
|
моего́ , ва́шего | мое́й , ва́шей | мои́х , ва́ших |
Дательный
Dativo
|
моему́ , ва́шему | мое́й , ва́шей | мои́м , ва́шим |
Винительный
Akuzativo
|
мой
,
ваш
,
моё
,
ва́ше
моего́ , ва́шего |
мою́ , ва́шу | мои́ , ва́ши , мои́х , ва́ших |
Творительный
Instumentalo
|
мои́м , ва́шим | мое́й (-е́ю) , ва́шей (-ею) | мои́ми , ва́шими |
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) моём , (о) ва́шем | (о) мое́й , (о) ва́шей | (о) мои́х , (о) ва́ших |
Demonstrativaj pronomoj
Demonstrativaj pronomoj тот (= tia) , э́тот (= ĉi tia) , тако́й (= tia) , тако́в (= tia) , сто́лько (= tiom) estas uzataj por montri inter aliaj ajnaj aĵoj unu konkretan aĵon, econ, kvanton. Demonstrativaj pronomoj тот , э́тот , тако́й , сто́лько fleksiĝas kiel plena adjektivo laŭ kazoj, nombroj kaj genroj. Pronomo тако́в deklinaciĝas kiel mallonga adjektivo, t.e. laŭ nombroj kaj genroj.
Viraj kaj inaj pronomoj | Inaj pronomoj | Pluralaj pronomoj | |
---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
тако́й , э́тот / тако́е , э́то | така́я , э́та | таки́е , э́ти |
Родительный
Genitivo
|
тако́го , э́того | тако́й , э́той | таки́х , э́тих |
Дательный
Dativo
|
тако́му , э́тому | тако́й , э́той | таки́м , э́тим |
Винительный
Akuzativo
|
тако́й
/
э́тот
/
тако́е
/
э́то
тако́го / э́того |
таку́ю , э́ту |
таки́е
,
э́ти
таки́х , э́тих |
Творительный
Instumentalo
|
таки́м , э́тим | тако́й (-ою) , э́той (-ою) | таки́ми , э́тими |
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) тако́м , (об) э́том | (о) тако́й , (об) э́той | (о) таки́х , (об) э́тих |
Difinaj pronomoj
Specifiaj pronomoj весь (= ĉia) , вся́кий (= ajna) , ка́ждый (= ĉiu) , сам (= mem) , са́мый (= plej) , ино́й (= alia) , друго́й (= alia) montras unu aĵon en grupo de similaj aĵoj.
Pronomoj сам (= mem) , са́мый (= plej) en kelkaj formoj distingiĝas nur per akcento.
Vira kaj neŭtra genro | Ina genro | Pluralo | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
са́мый , са́мое | сам , само́ |
са́мая
|
сама́
|
са́мые
|
са́ми
|
Родительный
Genitivo
|
са́мого
|
самого́
|
са́мой
|
само́й
|
са́мых
|
сами́х
|
Дательный
Dativo
|
са́мому
|
самому́
|
са́мой
|
само́й
|
са́мым
|
сами́м
|
Винительный
Akuzativo
|
са́мый
,
са́мое
са́мого
|
сам
,
само́
са́мого
|
са́мую
|
саму́
|
са́мые
са́мых
|
са́ми
сами́х
|
Творительный
Instumentalo
|
са́мым
|
сами́м
|
са́мой (-ою)
|
само́й (-ою)
|
са́мыми
|
сами́ми
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
(о) са́мом | (о) само́м | (о) са́мой | (о) само́й | (о) са́мых | (о) сами́х |
Pronomo весь (= ĉia) ( всё (= ĉiam) , вся (= tuta) , все (= ĉiuj) ) havas specialajn formojn en singulara vira kaj neŭtrala instrumentalo kaj en ĉiuj pluralaj formoj.
Vira kaj neŭtra genro | Ina genro | Pluralo | |
---|---|---|---|
Именительный
Nominativo
|
весь , всё |
вся
|
все
|
Родительный
Genitivo
|
всего́
|
всей
|
всех
|
Дательный
Dativo
|
всему́
|
всей
|
всем
|
Винительный
Akuzativo
|
весь
,
всё
всего́
|
вю
|
все
всех
|
Творительный
Instumentalo
|
всем
|
всей
|
все́ми
|
Предложный
Prepozicia kazo
|
(обо) всём | (обо) всей | (обо) всех |
Specifaj pronomoj тако́в (= tia) , како́в (= kia) ne deklinaciiĝas.
Pronomo сам (= mem) montras personon aŭ aĵon, kiu agas.
- Я сам расскажу́ о вре́мени и о себе́. (В. В. Маяковский) (= Mi mem rakontos pri tempo kaj pri mi. (V. V. Majakovskij))
Pronomo весь (= ĉia) , вся́кий (= ajna) montras plenecon, difinas aĵon kiel io kompleta.
- Весь день шёл дождь. (= Dum tuta tago pluvis.)
- Все о́чень уста́ли. (= Ĉiuj estis tre lacaj.)
- Всю ночь чита́л рома́н Толсто́го. (= Dum tuta nokto legis romanon de Tolstoj.)
Pronomo вся́кий (= ajna) montras ajnan aĵon el kelkaj similaj.
- Вся́кое чу́вство име́ет це́ну, лишь пока́ свобо́дно. (В. Г. Короленко) (= Ĉiu senco havas prezon nur tiam, kiam estas libera. (V. G. Korolenko))
Pronomoj са́мый (= plej) , ка́ждый (= ĉiu) , любо́й (= ajna) estas uzataj por montri solan aĵon aŭ personon en grupo de similaj aĵoj/personoj.
- Э́то был он, тот са́мый матро́с! (В. П. Катаев) (= Tio estas li, tiu preciza matroso! (V. P. Katajev))
- Люба́я рабо́та хороша́. (= Ajna laboro estas bona.)
Pronomo са́мый (= plej) povas ankaŭ signifi plej altan nivelon de indiko, esti uzata por faro de superlativaj adjektivoj.