• Началась весна. (= Komenciĝis printempo.)
• Зеленеет трава. (= Herbo verdas.)
• Сумерки. (= Krepusko.)
• Вечереет. (= Vesperiĝas.)

• Установилась хорошая (что?) погода. (= Venis bona (kio?) vetero.)
• (Кто?) Дети вернулись из школы. (= (Kiu?) Infanoj revenis de lernejo.)

• Листья на деревьях пожелтели. (что сделали?) (= Folioj sur arbo flaviĝis. (kion ili faris?))
• Студенты занимаются в читальном зале. (что делают?) (= Studentoj lernas en legoĉambro. (kion ili faras?))
• Москва – столица России. (что такое Москва? что есть Москва?) (= Moskvo estas ĉefurbo de Rusio. (kio estas Moskvo?))

• du ĉefaj frazelementoj - subjekto kaj predikato:
  Кругом лежит снег. (= Ĉirkaŭe kuŝas nego.)
• aŭ el unu - subjekto:
  Зима. Кругом много снега. (= Vintro. Ĉirkaŭe estas multe da neĝo.)
• aŭ nur el predikato:
  Вечереет. Небо на западе порозовело. (= Vesperiĝas. La ĉielo en okcidento roziĝis.)

• Он пришёл очень быстро.
  Li venis tre rapide. (komplementohava)
• Он пришёл.
  Li venis. (nekomplementohava)

• Небо на востоке озарялось розовым светом.
  La ĉielo oriente estis prilumita de roza lumo.

• Коля пошёл в спортзал, а я – в бассейн.
  Kolja iris al sportejo, kaj mi - al naĝejo.

• Один берег реки был высокий и обрывистый.
  Unu bordo de rivero estis alta kaj kruta.
• Другой берег реки был низкий и ровный.
  La alia bordo de rivero estis malalta kaj plata.

• Кто сегодня опоздал?
  Kiu hodiaŭ malfruis?
• Где будет проходить выставка?
  Kie estos la ekspozicio?
• Вы знаете, где находится музей?
  Ĉu vi scias, kie sutias la muzeo?

• Посмотри вокруг.
  Rigardu ĉirkaŭen.
• Пойдём в парк.
  Ni iru al la parko.
• Ешь побыстрее!
  Manĝu pli rapide!

• Какая кругом красота!
  Kia belo estas ĉirkaŭe!
• Ребята, послушайте!
  Geknaboj, aŭskultu!

• indikativa ekkria:
  
  • Как хорошо в лесу!
    Kiom bone estas en arbaro!
  • Как прекрасна весна!
    Kiom bela estas printempo!
• demanda ekkria:
  
  • Неужели ты этого не знал?!
    Ĉu vi vere ne sciis tion?!
• volitiva ekkria:
  
  • Пойдём на бассейн!
    Ni iru al naĝejo!

• Погода стояла тихая, тёплая, безветренная.
  La vetero estis kvieta, varma, senventa. pozitiva frazo
• Ничего не было слышно из-за громкой музыки.
  Nenio estis aŭdebla pro laŭta muziko. negativa frazo

• Я завтра не приду в университет.
  Mi morgaŭ ne venos al la universitato.
• Нет, я не тебе меня судить.
  Ne, ne vi min juĝos.

• Они громко засмеялись.
  Ili laŭte ekridis.
• Он был очень умён.
  Li estis tre saĝa.
• Весело сияет месяц над селом.
  Gaje brilas lunarko super vilaĝo.

• Nedifinita-persona – ĉefa frazelemento povas esti esprimata per verbo en 3-a persono en pluralo en prezenco aŭ futuro aŭ per verbo en preterito en pluralo. Nedifinita-personaj frazoj estas uzataj, kiam la aganta persono estas nekonata:
  • Меня вызвали к директору.
    Mi estis vokita al direktoro.
  • За рекой косили.
    Trans rivero oni falĉis.
• Ĝeneralita-persona - plejofte en proverboj, popoldiroj, priskriboj; la ĉefa frazelemento en tiuj frazoj estas esprimata per verbo en 2-a persono en singularo kaj pluralo en prezenco kaj futuro aŭ per verbo en imperativo:
  • Что посеешь, то и пожнёшь
    Kion vi semas, tion vi falĉos.
• Senpersona - ne estas kaj ne povas esti aganta persono. Predikato kutime estas esprimata per senpersona verbo:
  • На улице стемнело.
    Surstrate malheliĝis.
• Difinita-persona – en frazoj ĉefa frazelemento povas esti esprimata per verbo en 1-a aŭ 2-a persono en singularo aŭ pluralo en prezenco aŭ futuro aŭ per verbo en imperativo:
  • Стою и смотрю. (= Mi staras kaj rigardas.)
• Infinitiva - la ĉefa frazelemento estas esprimata per infinitivo:
  • Вам уже exать. (= Por vi jam estas tempo forveturi.)
  • Спать! (= Dormu!)
• Subjekta - la ĉefa frazelemento interrilatas kun subjekto de duelementa frazo kaj estas esprimata per substantivo en formo de nominativa kazo en singularo: Ночь. (= Nokto.) , Улица. (= Strato.) , Фонарь. (= Lanterno.) , Аптека. (= Apoteko.)

• Kompleks-kunordigitaj frazoj, en kiuj propozicioj estas egalrajtaj laŭ senco kaj estas ligitaj per kunordigaj konjunkcioj и (= kaj) , а (= kaj) , но (= sed) , да (= kaj) , или (= aŭ) , либо (= aŭ) , однако (= tamen) , зато (= tamen) kaj kompleksaj kunordigaj konjunkcioj ни... ни... (= nek... nek...) , то... то... (= jen... jen) , то ли..., то ли... (= ĉu... ĉu...) , не то..., не то... (= ĉu... ĉu...) k.a.

  • Дождь кончился, и взошло солнце.
    La pluvo ĉesis kaj la suno leviĝis.
  • То кто-то закричит, то кто-то запоёт.
    Jen iu ekkrias, jen iu ekkantas.

• Kompleks-subordigitaj frazoj, en kiuj unu de propozicioj estas subordigita laŭ senco kaj estas ligita kun ĝi pere de subordigaj konjunkcioj kaj konjunkciaj vortoj: что (= ke) , чтобы (= ke) , где (= kie) , когда (= kiam) , куда (= kien) , почему (= kial) , если (ежели) (= se) , как (= kiel) , пока (= dum) , хотя (= kvankam) , поэтому (= tial) , какой (= kia) , который (= kiu) , чей (= kies) k.t.p., kaj kompleksaj subordigaj konjunkcioj благодаря тому что (= dank' al tio, ke) , ввиду того что (= pro tio, ke) , вследствие того что (= sekve de tio, ke) , вместо того чтобы (= anstataŭ ke) , несмотря на то что (= malgraŭ ke) , прежде чем (= antaŭ) , с тех пор как (= ekde) k.a. Subordiga konjunkcio kaj konjunkcia vorto ĉiam situas en subordigita propozicio:

  • Он знал, что до конце лекции осталось несколько минут.
    Li sciis, ke ĝis fino de la prelego restis kelkaj minutoj.
  • Маша не хотела, чтобы её ждали.
    Maŝa ne volis, ke oni atendu ŝin.
  • В окно я увидел, как маленькая синичка села на ветку.
    Tra la fenestro mi ekvidis, ke malgranda parueto sidiĝis sur branĉo.

• Senkonjunkciaj frazoj, en kiuj propozicioj estas kunigitaj sen konjunkcioj aŭ konjunkciaj vortoj. Iloj por kunigi estas enhavo kaj intonacio.

  • Машина резко тронулась, мотор заворчал, все откинулись на сиденья.
    La aŭto subite ekveturis, la motoro ekgraŭlis, ĉiuj retrokliniĝis sur seĝojn.

kunigaj:

и (= kaj) , да (= и) (= kaj) , ни… ни… (= nek... nek...) , тоже (= ankaŭ, ) , также (= ankaŭ, ) , не только… но и (= ne nur... sed ankaŭ) , как… так и (= kiel... tiel ankaŭ)

dividaj:

то… то (= jen... jen) , не то… не то… (= ĉu... ĉu...) , или (= aŭ) , или… или (= aŭ... aŭ) , либо (= aŭ)

kontraŭigaj:

а (= kaj) , но (= sed) , да (= но) (= sed) , однако (же) (= tamen) , зато (= tamen) , но зато (= sed tamen)

• Картина (какая), которую я увидел в дальней комнате, меня ошеломила своим великолепием.
  La bildo (kia?), kiun mi ekvidis en fora ĉambro, mirigis min per sia beleco.

• Он явился с известием (о чём?), что лошади готовы.
  Li venis kun informo (pri kio?), ke ĉevaloj estas pretaj.

• Деревья кругом (где?), куда ни глянешь, были все золотые и красные.
  La arboj ĉirkaŭe (kie?), kien ajn oni ekrigardu, ĉiuj estis oraj kaj ruĝaj.

• Когда уже все расселись, в огромном театре потухли сразу все лампочки. (когда потухли?)
  Kiam ĉiuj jam sidiĝis, en la grandega teatro estingiĝis tuj ĉiuj lampoj (kiam ili estingiĝis?)

• Хорошо (при каком условии?), когда за окнами шумят деревья.
  Estas bone (sub kiu kondiĉo?), kiam malantaŭ fenestroj bruas arboj.

• Они вернулись (по какой причине?), потому что забыли дома ключ.
  Ili revenis (kial?), ĉar ili forgesis la ŝlosilon hejme.

• Она вернулась (с какой целью? для чего?), чтобы взять зонт.
  Ŝi revenis (kiucele? por kio?) por preni la ombrelon.

• Я вернулся в родной город (что из этого следует?), поэтому скоро снова смогу увидеть дорогие мне с детства лица.
  Mi revenis al mia naskiĝurbo (kio sekvas el tio?), tial mi baldaŭ denove povos vidi karajn ekde mia infaneco vizaĝojn.

• Человек этот вёл себя так (как?), как будто никого рядом не было.
  La homo kondutis tiel (kiel?), kvazaŭ neniu estis apude.

• Она знала жизнь настолько плохо (насколько?), насколько это возможно в 20 лет.
  Ŝi konis vivon tiom malbone (kiom?), kiom tio eblas en la aĝo de dudek jaroj.

• С острыми звуками (подобными чему?), будто кто-то бьёт мелкой дробью в барабан, дожди стучит по подоконнику.
  Per akraj sonoj (similaj al kio?), kvazaŭ iu per grajnaĵo batas tamburon, pluvo frapadas sur la fenestrobreto.

• Было уже достаточно тепло (несмотря на что?), несмотря на то, что кругом лежал рыхлый, тяжёлый снег.
  Jam estis sufiĉe varme (malgraŭ kio?), malgraŭ tio, ke ĉirkaŭe kuŝis malkompakta peza neĝo.

• adjektivo antaŭiras la substantivon ( интересная выставка (= interesa ekspozicio) );
• dependa vorto sekvas la ĉefan ( в центре города (= en centro de urbo) , читает газету (= legas gazeton) );
• adverboj kun -о, -е, antaŭiras la verbon ( хорошо танцует (= bone dancas) ), kaj adverboj kun prefikso по- kaj sufikso -ски sekvas la verbon ( пишет по-русски (= skribas ruse) );
• subjekta grupo situas antaŭ la predikata grupo ( Брат читает. (= Frato legas.) );
• Determinanto, kiu signifas loko aŭ tempo, povas esti en komenco de frazo, ĝin sekvas predikata grupo kaj poste subjekta grupo ( В городе есть театр. (= En urbo estas teatro.) );
• dependa kaza formo sekvas la verbon ( пришёл в класс (= alvenis al klasĉambro) ).

• Prepozicio de subjekta grupo, postpozicio de predikata grupo:

  • Сестра пишет. (= Fratino skribas.)
  • Брат читает. (= Frato legas.)

• Determinanto en komenco de frazo (prepozicio de predikata grupo, postpozicio de subjekta grupo):

  • Зимой начались каникулы.
    Vintre komenciĝis ferioj.
  • Весной распускаются деревья.
    Printempe sprosas arboj.

• Dependeco de vortordo en frazo de aktuala elementigo:

  • Игорь вернулся поздно вечером. (Когда вернулся Игорь?)
    Igor revenis malfruvespere. (Kiam revenis Igor?)
  • Поздно вечером вернулся Игорь. (Кто вернулся поздно вечером?)
    Malfruvespere revenis Igor. (Kiu revenis malfruvespere?)

• Таня помолчали и опять спросила: «Так куда же мы сегодня пойдём?»
  Tanja silentis kaj denove demandis: "Do kien ni hodiaŭ iros?"

Vortoj de aŭtoro montras:

• al kiu apartenas rekta parolo:
  • «Ты что тут делаешь?» – спросил другой детский голос.
    "Kion vi faras ĉi-tie?" - demandis alia infana voĉo.
• kiam la parolo estis elparolita, sub kiuj cirkonstancoj:
  • «Смотри, плачет!» – раздалось за кустами.
    "Vidu, li ploras!" - aŭdiĝis malantaŭ arbustoj.
• kia estas parolmaniero de persono, kies parolo estas transdonita:
  • «Ему же вредно волноваться!» – скороговоркой сказала сестра.
    "Por li estas ja malutila nervozi!" - diris la fratino rapidege.

La vortoj de aŭtoro povas situi:

• antaŭ la rekta parolo:
  • Я наклонился к нему и тихо спросил: «А ты знаешь, кто я?»
    Mi kliniĝis al li kaj mallaŭte demandis: "Ĉu vi scias, kiu mi estas?"
• post ĝi:
  • «Здравствуй!» – я пожал протянутую мне руку.
    "Saluton!" - mi premis la etenditan manon.
• en la mezo de la rekta parolo:
  • «Какой разговор!» – отвечаю ему. – Я должен это сделать!»
    "Kia parolo! - mi respondis al li. - Mi devas fari tion!"

• Врач посмотрел на Андрея и спросил, как он себя чувствует.
  La kuracisto ekrigardis Andreon kaj demandis, kiel li sin sentas.
• Я сказал, что Петя сейчас на работе.
  Mi diris, ke nun Petja estas en la laborejo.
• Витя объяснил, почему он не пришёл на репетицию.
  Vitja klarigis, kial li ne venis al la provludo.